سایت معرّفی آثار و تألیفات حجت الإسلام و المسلمین دکتر محمد باقر سعیدی روشن

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدباقر سعیدی‌روشن، استادتمام گروه قرآن‌پژوهی پژوهشکده علوم‌اسلامی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم، فارغ‌التحصیل رشته علوم ‌قرآن و حدیث دانشگاه قم، فقه و اصول و فلسفه و تفسیر قرآن را در محضر استادان بزرگ حوزه آموخت، علوم‌ انسانی را در برنامه‌های آموزشی علامه مصباح یزدی «قدس سره»، از استادان مبرز دانشگاه، فراگرفت. ایشان تدریس و تحقیق در حوزه مطالعات قرآنی را با گرایش مسائل قرآنی‌_‌کلامی پی‌گرفت. 
انگاره ذهنی او در پژوهش‌های قرآنی بازبینانه و ساختارمند است. اقلیم‌شناسی نظام مسائل کلان قرآن‌پژوهی در هندسه فکری او تفکیک منطقی و تقسیم سه‌ضلعی مترتب زیر است:
1. مسائل هویت‌شناختی قرآن، اعم از کلامی و تاریخی؛   2. منطق و فلسفه معناشناختی تفسیری قرآن؛   3.تفسیر و بازشناخت ‌معارف ‌و آموزه‌های درون‌متنی ‌قرآن. 
افزون بر مقالات پژوهشی، کتاب‌های «تحلیل وحی از دیدگاه اسلام و مسیحیت»، «وحی‌شناسی»، «معجزه‌شناسی»، «علوم‌ قرآن»، «شناخت‌نامه قرآن»، «زبان‌قرآن و روش‌شناسی فهم آن»، «زبان‌قرآن و مسائل آن»، «معنا، واقع و صدق در گزاره‌های متافیزیکی»، «وحی و نزول»، «خدا، جهان و انسان در قرآن»، از جمله آثار وی در عرصه قرآن‌پژوهی است  که برخی از آثار اشاره‌شده توسط ناشران معتبر بین‌المللی به زبان‌های عربی، اندونزیایی ، ترکی استانبولی، انگلیسی و آلمانی ترجمه و منتشر شده است.

تدوین مقالات علمی

  • روش تفسيری اهل بيت (ع) / مجله معرفت, پيش ش 1
  • نگرشی بر معاجم موضوعی قرآن / مجله معرفت، ش 7
  • نگرشی بر مسأله محكم و متشابه در قرآن / مبين
  • ولايت مشكات توحيد و عبادت/ مجله وارش، ش
  • تنزيه باری در نگاه قرآن / مجله قرآنی مبين, ش 6 و7 ، 1375
  • وحی مسيحی و پيوند آن با مسيح‏ شناسی / كيهان انديشه , ش 65 ، 1375
  • صحابيان از نظر قرآن / مجله قرآنی مبين, ش 9 و10، 1376
  • زبان قرآن / مجله قرآني بينات, ش 17 ، 1377
  • مبانی و معيار فهم روش‏مند وحی / مجله معرفت, ش 24، 1377
  • قرآن و قرائات / مجله ميراث جاويدان, ش 22 ،1377
  • مصادر فهم قرآن / كيهان انديشه, ش 78،1377
  • قرائت تجربه‏ گرا از دين و پيامدهای آن/ مجله معرفت, ش 28،1378
  • دين ‏شناخت يا بازنمود الهيات تجربی/ كتاب ماه ‏دين, ش 28 ،1378
  • غايات دين از منظر امام خمينی (ره) / كنگره امام خمينی ره و حكومت اسلامی، 1378
  • روزنی به روشنايی (منطق فهم قرآن) / قبسات, ش 18،1379
  • وحی و معرفت وحيانی از منظر امام علی (ع) / دانشنامه امام علی (ع), ج، یک ،1380 ؛ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
  • زبان قرآن ،‌ زبان نمادها يا حقايق متعالی / قرآن در آئينه پژوهش، ش 3 ؛ 1381
  • زبان قرآن يا زبان ويژه هدايت / مجله تخصصی دانشگاه رضوی, ش 4 ؛ 1381
  • هرمنوتيك و نسبت آن با انديشه اسلامی / قبسات، ش23 ؛ 1381
  • حقيقت‌گروی، استراتژی اساسی در زبان قرآن / مجله تخصصی دانشگاه رضوی, ش 11؛ 1383
  • زبان قرآن، تعهد برانگيزی در متن واقع‌گويی / مجله پژوهشهای قرآنی، ش 34 ؛
  • از متن تا معنا / مجله حوزه و دانشگاه, ش 39 ؛ 1383
  • مصادر فهم قرآن،1383 ، شناخت نامه قرآن به کوشش محمد جواد صاحبی، نشر احیاگران، قم
  • جستاری در مسأله معنا با رويکرد به آثار آيت الله مطهری/ مجله انديشه های فلسفی, دانشگاه تهران, پرديس قم, ش 2؛ 1384
  • کدام دين کدام زبان دينی/ مجله فلسفی کلامی دانشگاه قم, ش 20 ، 1384
  • ماهيت معنا در بازخوانی سه رويکرد متفاوت تفسيری / مجله علمی پژوهشی مقالات و بررسيها
  • قرآن نزول تاريخی, حضور فرا تاريخی / مجله علمی پژوهشی فلسفی کلامی دانشگاه قم ، 1385
  • شيوه شناسی زبان قرآن/ فصلنامه تحقیقات علوم قرآن وحدیث دانشگاه الزهراء ،ش 8 سال1386
  • متن، فرامتن و تحليل معنای پايه ونسبی؛ مطالعات اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی، ش 80 ، 1387
  • زبان چند بعدی قرآن، مجله پژوهش و حوزه، ش 33 ، 1387
  • وضع گروی و نظریه معنا، پژوهش های اصولی حوزه، ش 10 ، 1390
  • روش پلکاني مفهوم شناسي واژگان قرآن،پژوهش هاي قرآن و حديث (مقالات و بررسي هاي سابق) ش 1 ، 1389
  • كاركرد گرايی زبان دين و ارزيابی توفيقات آن ، انديشه نوين دينی ش 18 ، 1389
  • جستاری در باطن قرآن، دانشگاه یزد، کتاب قیم، ش 2 ، 1390
  • پژوهشی در اعجاز قرآن، شناخت نامه قرآن، ج2، ص7 الی 73، قم موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث. 1391
  • شاخص های تمدن اسلامی، آموزه های قرآنی دانشگاه رضوی، ش 19 ، 1393
  • رویکرد ذهنی گرا و معیار پذیری تفسیر، اندیشه دینی دانشگاه شیراز، ش 49 ، 1392
  • سعیدی روشن، شریعتی: رابطه معنا شناسی زبانی و تفسیر قرآن به قرآن با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، 1393، قرآن شناخت ش14
  • سعیدی روشن، علیپور:1394،معناشناسی مفاهیم اخلاقی از دیدگاه پرفسور ایزوتسو وآیت الله مصباح بین المللی (isi) COMPARING AYATOLLAH MESBAH YAZDI WITH IZUTSU'S SEMANTICS Social Behavior and Personality an international journal/2015
  • واقع گرایی و صدق گزاره های دینی، با کدام ساز وکار؟ مجله قبسات بهار 1396، شماره 83
  • جستاری در معناشناسی شناختی و کارآیی آن در خوانش قرآن کریم، فصلنامه مطالعات قرانی و فرهنگ اسلامی - دوره 1، شماره 1، بهار 1396
  • بررسی مراتب وجودی قرآن با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، مطالعات تفسیری، شماره 33، بهار 1397
  • خدای حاضر و پیوسته در آفرینش، مجله آموزه های قرآنی، دانشگاه رضوی/آذر 98
  • ماهیت فلسفی معنا ESSENCE OF MEANING FOCUSING ON THE VIEWS OF MUSLIM SCHOLARS OF PRINCIPLES OF JURISPRUDENCE Mohammad Baqer SAEEDI ROSHAN1*, Hamed SHAMS2 1 Associate Professor of Quranic Studies, Institute of Seminary and University, Iran. 2 Ph.D. Student of Lecturship of Quran and Islamic Texts, Qom University of Islamic Teachings, Qom, Iran.
  • قضا و قدر خدا و نقش انسان در سرنوشت از منظر قرآن و برهان، مجله کتاب قیم، 17، بهار 1400
  • باز خوانی مبادی فعل خدا و تحلیل شرور بر پایه آنها، بهار 1399،مجله مشکوه دوره پیاپی 39 ش 1، شماره پیاپی 146 ص 4-29
  • توحید افعالی و نظام سببی مسببی جهان. UNITY OF DIVINE ACTS AND THE CAUSAL-CAUSATIVE SYSTEM OF THE WORLD Journal Of Organizational Behavior Research Cilt / Vol.: 5, Sayı / Is.: S2, Yıl/Year: 2020, Kod/ID: 71S2714
  • نظریه منطق گفتمان قرآن، عرفی فراعرفی و زبان تشکیکی در شیوه ی بیان و دلالت ها، کتاب نظریه شماره 5، سال1400، دبیرخانه دائمی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی
  • معناشناسی فرهنگی مجله مطالعات قرآن و حدیث دانشگاه تهران

فعاليت های آموزشی

تدریس

  • علوم قرآن و تفسير در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی ره، مرکز تخصصی تفسیر، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه در دوره های مختلف (کارشناسی، ارشد و دكتری)
  • كلام قديم، و کلام جديد، در دانشگاه تهران، پردیس قم
  • علم الحديث و فقه الحديث، در دانشگاه تهران ،پردیس قم
  • تفسير ترتيبی و موضوعی در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی ره و دانشكده شهيد محلاتی
  • نهج البلاغه در دانشگاه مفيد
  • انسان‏ شناسی در مركز مديريت دولتی تهران؛ و برای دانشجویان طرح ولایت، (کارشناسی و ارشد)
  • زبان قرآن در دانشگاه مفيد، دانشکده اصول دین، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، جامعه الزهرا، دانشگاه اصفهان، جامعه المصطفی، دانشگاه قرآن و حدیث، دانشگاه رضوی مشهد،(ارشد و دکتری)
  • معجزه‏ شناسی، دانشكده اصول دين، مرکز تخصصی تفسیر، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (ارشد و دکتری)
  • تاريخ اديان در دانشكده علوم قرآن
  • روش تحقيق در علوم قرآن در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی
  • معنا شناسی در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی، دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (ارشد و دکتری)
  • هرمنوتيک و زبان قرآن، جامعه المصطفی (دکتری)
  • توحید و الهیات قرآنی، مرکز فقهی ائمه اطهار ع (دکتری)

راهنمایی يا مشاوره پایان نامه

  • توحيد عبادی در قرآن، ارشد، جامعه المصطفی (ص)، استاد راهنما.
  • فلسفه وعد و وعید در قرآن، دانشگاه مفید ،1386 ،راهنما
  • شیوه های کاربردی تربیت دینی در قرآن، سطح چهار ، حوزه، 1386، راهنما
  • روشهای تربیتی در قرآن کریم ، سطح سه، حوزه، 1386، راهنما
  • اصول و مبانی تفسير از نظر شلاير وملا صدرا ، ارشد، دانشگاه مفيد، 1386 ، راهنما
  • عقل و وحی در قرآن ، سطح چهار حوزه ،1388، مشاور
  • روان شناسی شخصیت در قرآن، حوزه سطح 4، مشاور، 1388
  • تحلیل معناشناختی علم خدا در قرآن، دانشگاه قرآن و حدیث، دکتری، راهنما
  • مفهوم شناسی لقاءالله در قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن، ارشد، 1390
  • بررسی تطبیقی مبانی مشترک فقه الحدیث و هرمنوتیک، دانشکده اصول دین ارشد، راهنما، 1388
  • بررسی و تحلیل اسناد و دلالت های روایات تفسیری، سطح 4 حوزه راهنما، 1391
  • معیار پذیری تفسیر قرآن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دکتری، راهنما، 1391
  • مفهوم شناسی عقل در قرآن و روایات، سطح 4 حوزه، 1394
  • فراعصری بودن قرآن، 1394، مشاور
  • حقیقت معنای الفاظ و تاثیر آن در تفسیر قرآن، سطح 4 حوزه، راهنما، 1394
  • نقش معناشناسی زبانی در تفسیر قرآن، دکتری، راهنما، 1394
  • آموزه های تربیتی دعاهای قرآنی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ارشد، راهنما،1394
  • تبیین نظریه وضع الالفاظ لارواح المعانی و اثرها فی التفسیر، جامعه المصطفی العالمیه، دکتری، راهنما، 1395
  • مراتب وجودی قرآن از منظر قرآن و حدیث، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ارشد، راهنما، 1395
  • رویا انگاری وحی (نقد و بررسی آراء دکتر سروش)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ارشد، راهنما، 1395
  • الگوی تعاملی خوف و رجاء در تبلیغ آموزه‌های دینی، از منظر قرآن و حدیث با تکیه بر المیزان، مدیریت حوزه، سطح 4، راهنما

فعاليت های علمی اجرایی

فعالیت ها

  • پژوهشگاه فرهنگ وانديشه اسلامی / مدير گروه پژوهش‏های قرآنی ؛ 1376 الی 1380
  • مركز تخصصی تفسير حوزه / عضو شورای علمی ؛ 1377
  • جامعة الزهراء عليها السلام / مديريت گروه تحقيقات قرآنی ؛ 1377
  • مركز جهانی علوم اسلامی / معاون پژوهش ؛ 1381
  • مركز فرهنگ و معارف قرآن / عضو شورای پژوهش ؛ 1382
  • مركز جهانی علوم اسلامی / مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی / مدير گروه علوم قرآنی؛ 1383
  • پژوهشگاه حوزه و دانشگاه / عضو هيئت علمی و مدير گروه قرآن پژوهی ؛1382
  • پژوهشگاه حوزه و دانشگاه/ مدير وعضو شورای تحصيلات تکميلی گروه قرآن پژوهی ؛ 1387
  • سرپرست کمیته حوزه ای دانشگاهی علوم قرآن ،حقوق و زبان وادبیات عرب؛ 1388 الی 1392
  • عضو شورای توسعه قرآن کشور ( نماینده شواری عالی حوزه)، 1389
  • عضو هیئت ممیزه مراکز حوزوی دانشگاهی از 1390
  • رییس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه از 1390 الی 1393.
  • عضو هیئت امنای پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی دفتر تبلیغات حوزه از سال 1392
  • عضو شورای پژوهش حوزه علمیه قم

ارائه ی نظریه

  • نظریه منطق گفتمان قرآن، نظریه عرفی فراعرفی و زبان تشکیکی قرآن در شیوه بیان و دلالت های بی پایان. 1396

تقدیر و گزینش علمی

  • وحی شناسی / حائز رتبه اول دومين همايش كتاب سال حوزه
  • معجزه‏ شناسی / حائز رتبه دوم سومين همايش كتاب سال حوزه
  • تحليل زبان قرآن و متدلوژی فهم آن / حائز رتبه اول چهارمين همايش دين پژوهان كشور و دريافت كننده لوح تقدير رياست جمهوری
  • گزينش زبان قرآن در دوازدهمين نمايشگاه بين المللی قرآن تهران
  • زبان قرآن يا زبان ويژه هدايت / برگزيدة اولين جشنواره مطبوعات اسلامی
  • حقيقت گروی استراتژی اساسی در زبان قرآن / برگزيده مقالات قرآنی دوازدهمين نمايشگاه بين المللی قرآن
  • برگزيده فعال ممتاز خادمان قرآن و تقدير از سوی رياست محترم جمهوری در چهاردهمين نمايشگاه بين المللی قرآن 1427
  • پژوهشگر برتر پژوهشگاه، 1387
  • مدیر برتر پژوهشگاه، 1388
  • برگزيده جشنواره فارابی، ( کتاب زبان قرآن ومسائل آن )، 1389
  • جایزه جهانی علوم انسانی در ششمین کنگره علوم انسانی اسلامی و پنجمین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی 28 آذر 1400